Τρίτη 27 Ιουλίου 2010

Ν. ΛΥΓΕΡΟΣ Τα όρια δεν είναι σύνορα


Πολλά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι σπουδαστές στη γεωστρατηγική, προέρχονται από το κομφούζιο που υπάρχει μεταξύ των εννοιών των ορίων και των συνόρων. Η πρώτη έννοια έχει ένα μαθηματικό υπόβαθρο και είναι ενδογενής. Με άλλα λόγια, δεν απαιτείται εξωτερικός παράγοντας. Η έννοια λειτουργεί μέσα στο πεδίο ορισμού. Στη γεωστρατηγική, αν κι η προσέγγισή της είναι διακριτή, η ιδιότητά της παραμένει.

Κατά συνέπειαν, τα όρια μπορούν να οριστούν αντικειμενικά από το υποκείμενο, δίχως άλλη παρέμβαση. Έτσι ένα υπαρκτό κράτος μπορεί να ορίσει τα όριά του δίχως να εμπλακεί σε διεθνείς σχέσεις και διαπραγματεύσεις. Μπορεί, επιπλέον, να υπάρχει και de facto και de jure δίχως να έχει σύνορα, ενώ έχει όρια. Η έννοια των συνόρων είναι πολυπλοκότερη, διότι συνεπάγεται την ύπαρξη τουλάχιστον δύο οντοτήτων. Τα σύνορα μέσω του τοπολογικού του υπόβαθρου αφορούν αναγκαίως δύο σύνολα.

Αυτή η πρώτη διαφορά μεταξύ ορίων και συνόρων έχει ως σπουδαία επίπτωση ότι η πρώτη έχει νόημα στη θεωρία αποφάσεων, ενώ η δεύτερη απαιτεί την χρήση της θεωρίας παιγνίων. Επιπλέον, λόγω της συμμετρίας και της συμπληρωματικότητας της έννοιας των συνόρων, βρισκόμαστε στην περίπτωση των παιγνίων μηδενικού αθροίσματος.

Πιο αναλυτικά, κάθε σημείο των συνόρων ανήκει τουλάχιστον σε δύο οντότητες. Όσον αφορά στο διακρατικό πλαίσιο, τα σύνορα είναι η κοινή τομή των κρατών, όπου μέσω της ιδιότητας της αντισυμμετρίας δημιουργείται απαραιτήτως μία ουδέτερη ζώνη, η οποία δεν ανήκει σε κανένα από τα δύο κράτη. Όμως, για να είναι νομικά υπαρκτή αυτή η ζώνη που βρίσκεται στα σύνορα, πρέπει να υπάρχουν κι αυτά. Κι ο μόνος τρόπος για να γίνει αυτό είναι η υπογραφή κι η επικύρωση μίας διακρατικής συμφωνίας, η οποία ορίζει με ακρίβεια τα σημεία που καθορίζουν τα σύνορα. Αλλιώς δεν υπάρχουν σύνορα, τόσο απλά.

Ο διαχωρισμός της έννοιας των ορίων και των συνόρων είναι το προαπαιτούμενο για τη μελέτη της γεωστρατηγικής μέσα σε ένα ορθολογικό πλαίσιο. Γι’ αυτόν το λόγο είναι όχι μόνο σημαντικό αλλά και απαραίτητο να έχουμε γνώση της διαφοράς, όταν υπάρχουν ανορθόδοξες απαιτήσεις από γειτονικές οντότητες.

2 σχόλια:

  1. Η Γέφυρα Κήπων, 42 χλμ. από την Αλεξανδρούπολη. Τα σύνορα Ελλάδας - Τουρκίας. Μεγάλη γέφυρα μήκους 800 μέτρων περνά τον ποταμό Έβρο, και βρίσκεται δυο περίπου χιλιόμετρα νοτιότερα από τα ίχνη της παλιάς Ρωμαϊκής, της Εγνατίας οδού. Η μισή σύγχρονη γέφυρα ανήκει στην Ελλάδα, η άλλη μισή στην Τουρκία, ένα έργο που ενώνει δύο χώρες και δύο λαούς που πολλά τους χώρισαν και πολλά όμως τους συνδέουν. Αντικριστά κυματίζουν οι σημαίες. Η γαλανόλευκη από τη μια, η κόκκινη με το μισοφέγγαρο από την άλλη. Εκατοντάδες τ' αυτοκίνητα που καθημερινά περνούν τα σύνορα. Είναι η μοναδική σχεδόν οδική διάβαση προς την Τουρκία και την Μέση Ανατολή από την Ελλάδα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Η Γέφυρα των Κήπων και το Τελωνείο των Κήπων πήραν την ονομασία τους από το διπλανό χωριό Κήποι, το τελευταίο που περνά ο ταξιδιώτης που εγκαταλείπει τη χώρα.
    Γέφυρα Υψάλων το παλιό της όνομα, από τα Ύψαλα τη μικρή πολιτεία που φαίνεται απέναντι μέσα στην τουρκική επικράτεια. Μα τούτο το όνομα Ύψαλα, και η πόλη που το έχει, πόσο φορτισμένα είναι με μνήμες και ιστορία!
    Γιατί τα Ύψαλα δεν είναι άλλο από τα Κύψελα, την παλιά πόλη των Οδρυσών Θρακών που ο βασιλιάς τους Εβρυζέλμις την έκαμε πρωτεύουσα του το 386 π.Χ. Αγαπημένη πόλη των διαδόχων του Κότυ του Α' και Κερσοβλέπτη γνώρισε μεγάλη άνθιση που φαίνεται και από τα νομίσματα της που έχουν διασωθεί. Μεγάλος σταθμός αργότερα της περίφημης Εγνατίας οδού, είναι μια απ' τις πολλές πόλεις της Ανατολικής Θράκης που κρατούν τις ελληνικές μνήμες.

    ΑπάντησηΔιαγραφή