Οι Αποζημιώσεις Ελλήνων Θυμάτων της Μικρασιατικής Καταστροφής. Μια νέα εξέλιξη

Φάνης Μαλκίδης


Μέλος της Διεθνούς Ένωσης Ακαδημαϊκών για τη Μελέτη των Γενοκτονιών



Πριν δύο ακριβώς χρόνια είχαμε κάνει γνωστή την υπόθεση των αποζημιώσεων των θυμάτων της Γενοκτονίας Ελλήνων και Αρμενίων. Είχαμε αναφέρει ότι η απόπειρα του πρωτεργάτη της γενοκτονίας των Ελλήνων και των Αρμενίων Ταλάατ Πασά να εισπράξει «υπέρ των Αρμενίων» τις αποζημιώσεις των ασφαλιστηρίων ζωής που κατέβαλαν για χρόνια οι άνθρωποι που ο ίδιος εξόντωσε, φανερώνει το θράσος του θύτη, ακόμη βεβαίως και σήμερα με τη στάση της επίσημης Τουρκίας. Ο Henry Morgenthau πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Κωνσταντινούπολη, πρόεδρος της Επιτροπής Αποκατάστασης προσφύγων, στο βιβλίο του «Henry Morgenthau Ambassador Morgenthau’ s story ( Νew York 1919) αναφέρει τα εξής: «Μία μέρα ο Ταλαάτ πασά μου έκανε την πιο εκπληκτική ίσως παράκληση, που είχα ακούσει στη ζωή μου. Οι ασφαλιστικές εταιρείες της Νέας Υόρκης Life Insurance Company και Equitable είχαν επί πολλά χρόνια αρκετούς Αρμένιους πελάτες. Η έκταση στην οποία αυτοί οι άνθρωποι ασφαλίζονταν ήταν ακόμη μία απόδειξη του επιχειρηματικούς τους πνεύματος. Θα επιθυμούσα μου είπε ο Ταλαάτ να πείσετε τις αμερικανικές ασφαλιστικές εταιρείες να μας στείλουν έναν πλήρη κατάλογο όσων Αρμενίων έχουν κάνει ασφάλεια ζωής. Είναι ουσιαστικά όλοι τους νεκροί τώρα και δεν έχουν αφήσει κληρονόμους για να εισπράξουν τις αποζημιώσεις. Φυσικά όλα αυτά τα χρήματα πρέπει να περιέλθουν τώρα στο τουρκικό κράτος. Η κυβέρνηση είναι πλέον ο ευεργετούμενος. Θα το κάνετε αυτό; Αυτό που μου ζητούσε ήταν τόσο παράλογο ώστε έχασα τη ψυχραιμία μου. Δεν πρόκειται να πάρετε τέτοιον κατάλογο από εμένα είπα και αμέσως σηκώθηκα και έφυγα».

Το παραπάνω σημείο από το βιβλίο του Χένρυ Μοργκεντάου έδωσε το έναυσμα στον Αρμένιο δικηγόρο από τη Σπάρτη της Πισιδίας Βαρτκές Γεγκιαγιάν να ξεκινήσει το 1987 δικαστικό αγώνα στην Πολιτεία της Καλιφόρνια με σκοπό να διεκδικήσει υπέρ των απογόνων των θυμάτων της γενοκτονίας τις αποζημιώσεις.

Μετά τον αγώνα του Γεκαγιάν και δικαστικές αποφάσεις, οι ασφαλιστικές εταιρείες New York Life Insurance Co και ΑΧΑ, υποχρεώθηκαν να καταβάλουν σε Αρμένιους δικαιούχους το συνολικό ποσό των 53 εκατομμυρίων δολαρίων.

Στα αρχεία όμως της New York Life Insurance Co υπήρχαν και ελληνικά ονόματα, μεταξύ των οποίων και του Μητροπολίτη Σμύρνης Χρυσόστομου. Στις 4 Σεπτεμβρίου 2008 η New York Life Insurance Co ανακοίνωσε ότι θα αποζημιώσει Έλληνες δικαιούχους, κάτι που έγινε τελικά το Μάρτιο του 2010.

Το γεγονός των αποζημιώσεων παραμένει εδώ και καιρό την Αρμενική πλευρά. Μάλιστα στις ΗΠΑ κατατέθηκε η πρώτη αγωγή που στρέφεται κατά της Τουρκικής Δημοκρατίας, με την οποία διεκδικούνται αποζημιώσεις για την κινητή και ακίνητη περιουσία που έχασαν όταν εκδιώχτηκαν από τις πατρογονικές τους εστίες.

Η αγωγή στρέφεται και κατά δύο μεγάλων τουρκικών τραπεζών: της Κεντρικής Τράπεζας της Τουρκίας και της αρχαιότερης στη χώρα Ziraat Bankasi, η οποία λειτουργεί και στην Ελλάδα και στην οποία κατατέθηκαν οι καταθέσεις από το κεφαλικό φόρο του 1942, με τον οποίο εξολοθρεύτηκαν οικονομικά οι Έλληνες και οι Αρμένιοι.

Για την ελληνική πλευρά, η νεώτερη εξέλιξη είναι ότι σε καταλόγους ευρωπαϊκής τράπεζας περιλαμβάνονται ονόματα Ελλήνων από τη Μικρά Ασία και την Κωνσταντινούπολη.

Ο κατάλογος ονομάτων Ελλήνων αφορά αυτούς που είχαν τραπεζικούς λογαριασμούς σε Ευρωπαϊκή Τράπεζα πριν από το 1920. Εξ όσων είναι γνωστό η Ευρωπαϊκή αυτή Τράπεζα δεν έχει εξοφλήσει τους δικαιούχους, ανάμεσά τους και γνωστοί Έλληνες της εποχής, όπως η οικογένεια Αλτιναμάζη της Αδριανούπολης, η οποία μετά τη Γενοκτονία εγκαταστάθηκε στην Αλεξανδρούπολη. Η είδηση αυτή αποτελεί μία νέα και σημαντική εξέλιξη, αφού είναι ένα ακόμη περαιτέρω βήμα στην αναγνώριση και διεθνοποίηση της γενοκτονίας.

Βήμα για το οποίο πέρα από ιδιοτέλειες και συμφέροντα, θα πρέπει να γίνει γνωστό παντού, όπου υπάρχουν προσφυγικές κοινότητες και προσφυγικοί πληθυσμοί.



ΟΝΟΜΑΤΑ ΕΛΛΗΝΩΝ ΜΕ ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ ΣΕ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΕΙΣΠΡΑΧΘΕΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΥΣ ΤΟΥΣ

ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΤΟΥ ΓΑΛΑΤΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ ΠΡΙΝ ΑΠΌ ΤΟ 1920

C. Nicolaidi

Adam Bros

Siniossoglou Ralli & Co

C. Papadaki

N.Th. Pantazopoulos

D.D. Diamandoglou

Stylianos Diamandoglou & Sons

G. & E. Enstriatiadis

Karalambo & Metras

Jean F. Kiliaridis

N. Alevropoulo

Ananiadis

Eleftheres Mavropoulo

G. Kendros

E. Poulas & C. Adrianopel

Grizagoridis Bros

D.B. Nicolaidis-Tripo

Nico Seferoglou

Gleanthis Hazzopoulo

Elias Caracoz Freres

Montias Bros

D.Th. Frangopoulos

D.G. Chaviaras

M. Vassiliadis & Co

B.M. Prinaris

N. Madjaraki, Kokinos & Co

Raphael Camhi & Sons and Demosthene R. Corpi

Nicolas Pitaris

Siroun J. Dion

Nicolas H. Demetriades

Ar. Altinalmazis & Co

Adrianople

D. Th. Thanos

S.E. Eliadis

S. Couroubakalis

Friedmann, Troyanos & Co

M. Parisis & Sons

M. Joradanides & Sons

Georges C. Theodoridis

Christos Sarropoulos

Panayotis G. Exarchos

Basile C. Malatakis

Th. Frangatos

H.C. Chryssostomos, Nicolas Metzes & Haralambos Metzes

Christo Savaides & Sava Haralambiades

Joseph Notrica – Rhodes

Jean Abazoglou ???

C. Elefteropoulo Bros

Photios L. Viris & Sons

P.A. Callinicos

Alexandre S. Christodoulides

Th.E. Vitoulia & Sons

M.G. Cladoyeni & M. Azioti

Georges Goussopoulo

J. Pingopoulo & Co

Panteli Matritides

Nicolas J. Syrmas

N. Nicoglou Bros

S. Vassiliades & S.G. Papazoglou

Thedoridi Bros

Issakides Christo

C. Stelianides

Abraham Mayorkas

D. Lambrides

P. Seitanides

Stefanos H.A. Efthides

C. Petzalis & El. Dounias

N.A. Kyriakides

P. Xanthopoulo & D. Vattis

Constantin Ivrakis

N. Camilieris & Co

Georgiades & Tchaoussoglou

C. Myrodis & Bros

D.M. Tsongopoulo

Toumpouli Bros

D. Sakellarides

Evdhokios Hadji Simeionidi

N.A. Kyriakides

Andovalloglou Bros

K.B. Joannides

G. Capayannides – Trabizon

Antoine Siderides – Pera

G.P. Papazoglou

J. Petrochiles & Sons

Hadji Janni Papadopoulo

Dr. Koufis & Co

Jean Altizoplou

A.J. Anagnostopoulo

Fotis G. Movroghenis & Co

Hadji Andoniou Bros

A.G. Dhimopoulo

Paul C. Paleologou

Jean A. Louizos

Georges Caloumenos

Styl. Kaneleas

Nicolas Tantiras

Jean Chiliades

Eang. Chr. Evangelinos

Pavlides & Mouratis

G. Pestamozoglou Sons

G. & J. Georgiades

N. Camilieris & Co

Portocaloglou Sons

Dom. Dandoria – Pera

Antoine M. Panopoulos

Eust. S. Sapoundjakis

Andavalloglou Bros – Samsoun

J.M. Kazazis- Edramid

Viktor A. Demetriades

Socrate Th. Cosmides

Ch. Patrikiades Sons

I.S. Pavlides & Sons

D.A. Caldis & Co

Ap. Anastassiades

Donas & B. Vayakis – Pera

Sarropoulo & Margaritoff

Pascalides Bros

A.D. Zachariades

Siniossoglou & Asquitides

N. Camilieris & Co – Pera

ΟΝΟΜΑΤΑ ΕΛΛΗΝΩΝ ΜΕ ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ ΣΕ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΕΙΣΠΡΑΧΘΗ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΥΣ ΤΟΥΣ

ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΣΜΥΡΝΗΣ ΠΡΙΝ ΑΠΌ ΤΟ 1920

E.N. Aidinopoulo

Pol. Vidori

Evanghelinos & D. Tantiras

M.H. Politi

Basile Stephanides

Efstratiou Faipeas

S. & E. Elliades

M.G. Zangrides

Pericles Paleologou

Euuripedes Caloumenos

Mouzalis

C. Gasparis & Co

Gregoriou Bros

J. Stamatiadhis

I.G. Tozakoglou

J. Tsintsinis

Pandeli D. Cassapoglou

H. Georgiades & Co

P.A. Melacopides

S.B. Stampadopoulos & Co

N.J. Papazoglou

Basile N. Pappadopoulo

Nicolas Hadji Nicolaides

C. Veropoulo

Vrassidas Faippeas

Costas M. Souyouldjoglou

C. Georgiades & Sons

Pavlides & Mouratis

Eustratios Hodja Gabriloglou Bros

Ippocrate Kiokpassoglou

Katsanopoulo Bros